Chùa Hưng Long (Tân Uyên, Bình Dương)
Vị trí địa lý
Tọa lạc ở vị trí khá thơ mộng bên dòng sông Đồng Nai hiền hòa, xanh biếc, chùa Hưng Long hiện nay thuộc phường Thạnh Phước, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.
Từ đại lộ Bình Dương (trung tâm thị xã Thủ Dầu Một), theo đường Phú Lợi đi về hướng Biên Hòa (Đồng Nai) khoảng 10km đến ngã ba Tân Ba, rẽ trái đường đi về huyện Tân Uyên một đoạn hơn 1km gặp ngõ rẽ phải (ra bến đò Thạnh Hội cũ) đi khoảng 50m là đến di tích. Ngày nay, đến với di tích rất thuận lợi bằng nhiều phương tiện ôtô, ghe, thuyền…
Chùa được UBND tỉnh xếp hạng là di tích lịch sử theo quyết định số 3875/QĐ-UBND ngày 02/6/2004.
Tích xưa chùa cổ
Báo Giác Ngộ TP. Hồ Chí Minh số 344 ngày 15/8/1990 cho biết chùa có từ khoảng thế kỷ XVIII. Bấy giờ bà điền chủ Phan Thị Khai, tục gọi là Bà Thao, ngụ tại xã Dư Khánh, huyện Phước Lộc, phủ Gia Định lấy đất của mình để lập chùa, đặt tên là Hưng Long.
Theo đó, vào thế kỷ XVII, năm 1695 (Ất Hợi), ở vùng đất Tân Uyên có một bà điền chủ giàu có tên Phan Thị Khai (tục gọi là Bà Thao) là một người mộ đạo. Vì có niềm tin với Phật giáo nên gia đình bà đã tự bỏ tiền ra xây chùa để tiện việc chiêm bái, cầu phúc cho gia đình, vừa để cho dân làng có nơi lui tới dâng hương lễ Phật, cầu gia đạo bình an. Vì chùa do gia đình bà Thao bỏ tiền ra xây dựng nên người ta gọi đó là chùa Bà Thao.
Lúc đầu, vì là chùa gia đình lập nên không có chư tăng trụ trì. Mãi đến năm 1806 (Bính Dần), có 2 vị tăng sĩ trên bước đường hoằng dương chánh pháp đã đến vùng đất Tân Uyên. Một vị là ngài Quảng Cơ Minh Lý (tự là Gia Trường), còn một vị là ngài Bảo Châu Minh Tịnh. Cả 2 vị đại sư này đều rất uyên thâm kinh luật. Trông tướng mạo nghiêm trang, đĩnh đạc của 2 vị, dân làng Dư Khánh đã thỉnh về làm trụ trì chùa Hưng Long.
Sau thời gian hoằng hóa Phật pháp ở chùa Hưng Long, đại sư Minh Lý viên tịch, thiền sư Minh Tịnh kế vị trụ trì và có công lớn trong việc hoằng dương phật pháp ở vùng đất Tân Uyên này. Đến năm 1889, thiền sư Minh Tịnh viên tịch và được môn đồ lập tháp thờ bên cạnh tháp ngài đại sư Quảng Cơ.
Kiến trúc
Chùa Hưng Long có mặt tiền hướng ra sông Đồng Nai êm ả. Khi đến đây thăm chùa, ngắm dòng sông bình lặng, cảm giác trong mỗi người cũng trở nên bình yên, nhẹ nhàng hơn. Điều đặc biệt ở ngôi chùa này là lối kiến trúc cổ. Toàn bộ các mái đao trên nóc chùa đều được gắn hình tượng rồng tráng men với những đường nét hoa văn tinh xảo. Các tượng rồng này đều được đúc tại các lò gốm ở Bình Dương.
Hơn 300 năm tồn tại, chùa Hưng Long cũng được trùng tu, sửa chữa nhiều lần. Quần thể kiến trúc của chùa hiện nay gồm có: Chánh điện, hai bên chánh điện là hai tháp chuông, trống bát nhã, hậu tổ và giảng đường. Đông lang được thiết kế xây dựng lầu song song với ngôi chánh điện. Khuôn viên phía bên phải là khu tháp của các đời trụ trì với lối xây theo kiến trúc tháp cổ vẫn còn nguyên vẹn. Ngoài ra, trong khuôn viên chùa còn các cây cổ thụ quý như sao, dầu… ngày ngày tỏa bóng xuống che mát ngôi chùa.
Hiện vật
Bên trong chùa hiện còn lưu giữ hệ thống liễn đối phong phú, giàu ý nghĩa. Trên chánh điện còn treo câu đối mang ý tưởng nhân quả, nhập thế, tạm dịch như sau:
“Lịch kiếp vi minh quân, vi lương tướng, vi hiếu tử, vi đạo sư, vận dụng chơn như, kết vô lượng thiện duyên trang nghiêm phước hải. Hiện thế khí trân bảo, khí thê nô, khí quốc thành, khí vương vị, viên thành đại giác thuyết hằng sa diệu pháp bạt tế mê luân.”
Tạm dịch:
Nhiều kiếp làm sáng, làm tướng hiền, làm con hiếu, làm thầy trí tuệ, sử dụng chân như kết nhiều duyên lành làm trang nghiêm biển phước. Hiện đời bỏ châu ngọc, bỏ vợ con, bỏ thành trì, bỏ ngôi vua, giác ngộ trò đầy nói vô biên diệu pháp dứt trầm luân khổ ải.
Hệ thống liễn đối phong phú, giàu ý nghĩa. Trước bàn thờ tổ có câu:
“Hưng tại tăng hoằng vạn cổ kim phong thừa tổ đức
Long minh đạo thể nhất sanh lập chí báo sư ân.”
Tạm dịch:
Hưng thịnh do chư tăng hoằng hóa muôn đời để lại nối truyền đức tổ
Xương minh bởi đạo pháp sáng ngời một đời quyết chí đền đáp ơn thầy.
Đặc biệt, chùa còn lưu giữ một pho tượng Phật đúc bằng đồng cao 1m với đường nét mỹ thuật tinh xảo và cân đối do gia đình bà Phan Thị Khai (tức Bà Thao – người sáng lập chùa) phụng cúng vào năm 1802. Tương truyền, sự ra đời của pho tượng cổ này là do lời khấn nguyện của bà Khai khi người con trai trưởng của bà tham gia nghĩa quân Tây Sơn. Bà cầu nguyện nếu con bà bình an trở về, bà sẽ đúc tượng Phật đồng để tạ ơn. Cuộc chiến chấm dứt vào năm 1802, con bà được bình yên trở về. Thực hiện lời cầu nguyện, bà đã tổ chức đúc tượng Phật đồng để tôn thờ trong chùa. Đây được xem là pho tượng cổ xưa có giá trị quý của Việt Nam nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng.
Tham khảo
1. Chùa Hưng Long (Di tích lịch sử – Văn hoá), Cổng thông tin điện tử thành phố Tân Uyên.
2. Ngôi chùa cổ bên sông Đồng Nai, Báo Bình Dương.
Nguồn trích dẫn : https://chonthieng.com/
