Chùa Thôn Cam (Cổ Bi – Gia Lâm, Hà Nội)
Tên gọi và vị trí địa lý
Chùa Cam, được đặt theo tên của thôn nơi nó tọa lạc, thôn Cam, xã Cổ Bi, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Chùa còn được biết đến với tên chữ là “Sùng Nghiêm tự”. Dựa vào các tư liệu thành văn còn lưu giữ tại chùa, như chuông đồng Cảnh Thịnh từ năm 1800 ghi rõ tên người đóng góp vào việc đúc chuông, cùng với các di vật và bộ tượng được chế tác vào thế kỷ XVIII, có thể suy luận rằng chùa được xây dựng vào khoảng thời kỳ Lê Trung Hưng, tức là trong thế kỷ XVIII. Kiến trúc hiện tại của chùa phản ánh những đợt tu sửa lớn đã diễn ra trong thời kỳ Nguyễn.
Lịch sử và kiến trúc
Chùa chính được thiết kế theo hình chữ “đinh”, gồm tiền đường và thượng điện, sau thượng điện là nhà thờ tổ và nhà thờ mẫu, hai bên là hai nhà giải vũ. Tiền đường có 5 gian và 2 dĩ, nền cao hơn sân xung quanh, xây tường hồi và mái lợp ngói mũi hài, trang trí theo kiểu bờ đinh. Sàn nhà được nâng đỡ bởi 6 hàng cột gỗ, kiểu “thượng thu hạ thách”, đặt trên chân đá xanh với đường kính 40cm, và vì kèo theo kiểu “thượng chồng rường, hạ kẻ bẩy hiên”.
Hậu cung có 3 gian và 1 chái, xây tường hồi, mái lợp ngói, 4 hàng chân cột đỡ mái, vì kèo “kèo cầu quá giang”. Nhà tổ, cao hơn sân 30cm, gồm 5 gian và 2 chái, xây tường hồi, mái lợp ngói mũi hài, với 6 hàng chân cột và vì kèo “thượng chồng rường hạ kẻ bẩy hiên”.
Hai nhà giải vũ, mỗi bên 5 gian, xây tường hồi, mái lợp ngói, vì kèo “kèo cầu quá giang cột chốn”. Nổi bật là 2 tháp cửu phẩm, cao 14m, đặt giữa vườn, trước chùa, với đỉnh hoa sen và trang trí tượng phật, tạo vẻ uy nghiêm.
Hiện vật
Chùa đã trải qua biến động lịch sử và chiến tranh, mất nhiều di vật quý. Tuy nhiên, vẫn giữ được di vật thế kỷ XIX như hoành phi, cây đèn, tấm bia Chính Hoà (1783), chuông đồng Cảnh Thịnh (1800) và bộ sưu tập 28 tượng phật được chế tác tỉ mỉ.
Một số tượng nổi bật bao gồm Tượng Tam Thế, Tượng A Di Đà, và Toà Cửu Long, đều được sơn son thếp vàng, phong cách thế kỷ XVIII-XIX. Bài trí tượng tại toà tam bảo tuân thủ quy định Phật giáo. Nhận thức được ý nghĩa của chùa, chính quyền và dân địa phương thường xuyên tu bổ.
Năm 1996, chùa Cam được Bộ Văn hoá – Thông tin xếp hạng di tích Kiến trúc – Nghệ thuật.
Tài liệu tham khảo
- Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm (2010), Di tích lịch sử văn hóa cách mạng kháng chiến huyện Gia Lâm, tài liệu lưu hành nội bộ.
Nguồn trích dẫn: https://chonthieng.com/
