Chùa Xuân Thụy (Gia Lâm, Hà Nội)

Tên gọi

Chùa Xuân Thụy được xây dựng khá sớm trong lịch sử tạo dựng xóm làng của nhân dân địa phương. Chùa Xuân Thụy là tên gọi theo địa danh thôn, xa xưa có tên nôm là chùa làng Ni, tên chữ là Linh Quy tự.

Lược sử

Căn cứ vào truyền thuyết lịch sử, tư liệu Hán Nôm cùng các di vật và khối kiến trúc hiện còn, cho thấy chùa được xây dựng khoảng cuối thời Lê.

Hiện nay, tại chùa không còn lưu lại những văn bản chữ Hán Nôm ghi rõ về lịch sử xây dựng và những lần tu sửa chùa. Diện mạo kiến trúc hiện nay của chùa Xuân Thủy là sản phẩm của lần trùng tu lớn vào cuối thời Nguyễn và những năm gần đây.

Chùa nằm sát cạnh đình làng theo kiểu bố cục “tả thần hữu phật” tọa lạc trên một khu đất cao ráo, thoáng mát ngay đầu làng, xung quanh có vườn cây bao bọc. Chùa quay hướng đông, phía trước là hồ nước rộng, mảnh vườn cây ăn quả và các loại hoa, bên trái vườn xây một cây tháp phật.

Kiến trúc

Chùa chính được kết cấu kiểu chữ Đinh gồm Tiền đường và Thượng điện.

Tiền đường là một nếp nhà ba gian xây gạch, kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói mũi hài cổ, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh. Giữa bờ đinh đắp bức cuốn thư trên đắp nổi ba chữ “Linh Quy tự”. Hai tường hồi phía trước xây vượt ra ngoài hiên một bức tường 1,2m. Ngoài cùng của hai bức tường xây hai cột trụ biểu, kiểu trụ hình lồng đèn, đỉnh trụ đắp nổi hình bốn chim phượng, đuôi chụm vào nhau, đầu quay bốn hướng tạo thành trái giành cách điệu, phần lồng đèn không trang trí, thân trụ tạo gờ nổi. Nền nhà lát gạch chỉ, mái phân “thượng tứ, hạ tam”, hai vì kèo gian giữa làm kiểu “giá chiêng, cột trốn”, hai vì kèo gian bên làm kiểu “kèo cầu quá giang cột trốn”. Trang trí trên kiến trúc nhà tiền đường chủ yếu là bào trơn đóng bén kẻ soi, ngoài hiên phần mái trang trí văn hóa lá trên các bẩy hiên.

Hậu cung xây nối với gian giữa nhà tiền đường là nhà hai gian xây kiểu tường hồi bít đốc chạy dọc về phía sau tạo thành hình chữ Đinh, mái lợp ngói mũi hài, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh, vì kèo làm theo kiểu “kèo cầu quá giang cột trốn”.

Di vật

Những di vật văn hóa còn lưu lại tại chùa là những tác phẩm nghệ thuật mang giá trị đáng kể. Đặc biệt là bộ sưu tập tượng tròn là những tác phẩm nghệ thuật được tạo tác công phu, tỉ mỉ và phủ thếp vàng lộng lẫy. Tượng của chùa được tạo tác vào các thời kỳ khác nhau và mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX, XX. Ngoài ra, chùa còn bảo lưu được những di vật gồm một quả chuông đồng thời Nguyễn, một bức hoành phi sơn son đề ba chữ “Thiên nhân sư”, một bức hoành phi “Linh Quy  tự”, nến, hương, mâm bồng, bát hương…

Cùng với đình làng, chùa Xuân Thụy là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống di tích của làng. Chùa Xuân Thụy là trung tâm sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng, nơi cầu nguyện những điều tốt lành cho cuộc sống thường nhật của người dân lao động, nơi bảo lưu những phong tục tập quán tốt đẹp của nhân dân địa phương.

Tham khảo

Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm (2010), Di tích lịch sử văn hóa cách mạng kháng chiến huyện Gia Lâm, tài liệu lưu hành nội bộ.

Nguồn trích dẫn: https://chonthieng.com/