Di tích lịch sử Chùa Cao Dân (Thới Bình, Cà Mau)

Cao Dân là ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer, biểu tượng cho khối đại đoàn kết dân tộc, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, chùa là cơ sở bí mật của cách mạng. Nhiều Phật tử, chư tăng của chùa Cao Dân từng tham gia kháng chiến, tiêu biểu là Cố Đại Đức Hữu Nhem, nguyên trụ trì chùa.

Vị trí

Chùa Cao Dân (Sareymenchey) tọa lạc tại ấp 7, xã Tân Lộc, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau. Chùa được xây dựng từ năm 1922 và đến năm 1958 được dời đến địa điểm hiện tại.

Lược sử

Giai đoạn năm 1922

Chùa Cao Dân được xây dựng năm 1922 trên diện tích 4 ha, ở ngã 3 rạch Đường Cày, do bà Diệp Thị Lài hiến. Lúc bấy giờ nhân dân thường gọi là Chùa Châu (hoặc Trâu) Trắng (Bạch Ngươu) (có khi là Ngưu).

Bị địch đốt phá (đạo nạn) và xây dựng lại

Qua nhiều lần bị địch đốt phá, đến năm 1998, Chùa Cao Dân được xây dựng mới.

Thờ cúng

Bên trong chánh điện chùa có một bàn thờ lớn, thờ duy nhất Phật Thích Ca. Đối diện với chánh điện là tháp Hòa thượng Hữu Nhem, được xây dựng năm 2003, cao 17m, diện tích 12 m².

Giai đoạn năm 1954

Năm 1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, ta phải đưa một bộ phận cán bộ và con em cốt cán tập kết ra Bắc, chọn Chùa Cao Dân làm điểm tập trung học tập cho số cán bộ và con em cốt cán trong tỉnh để đưa ra miền Bắc. Số cán bộ cốt cán còn lại sử dụng hết mức thế hợp pháp, số cán bộ chưa bị lộ cài vào hàng ngũ của địch. Số cán bộ bị lộ chuyển vùng hoạt động hoặc rút vào bí mật. Các đoàn thể cách mạng cũng được sắp xếp lại và biến tướng cho phù hợp với tình hình lúc bấy giờ. Mặt khác, Chùa Cao Dân được sự chỉ đạo của Đảng dời ra cạnh lộ cầu số 6 (Quốc lộ 63), để tránh sự dòm ngó của địch. Đồng thời, có nhà cửa nhân dân làm lá chắn về an ninh để hoạt động dễ dàng hơn.

Kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ

Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Ban Quản trị cùng các chư Tăng, Phật tử Chùa Cao Dân gắn bó mật thiết với cách mạng. Chùa Cao Dân là cơ sở bí mật của cách mạng. Trong đó, Hòa thượng Hữu Nhem, nguyên trụ trì chùa đã viên tịch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, từng giữ chức vụ Phó Chủ tịch Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Tây Nam Bộ, tích cực vận động các nhà sư, Ban Quản trị các chùa và đông đảo đồng bào dân tộc Kinh – Hoa – Khmer ở địa phương tham gia kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Địch đã nhiều lần dội bom tàn phá ngôi chùa; nhiều chư Tăng, Phật tử đã anh dũng hy sinh. Ngày nay, tại Chùa Cao Dân vẫn còn nhiều hố bom chưa san lấp, như chứng minh sự tàn phá của kẻ địch không thể làm lu mờ tinh thần quật khởi, yêu nước của Phật tử, chư tăng.

Trong quá trình hình thành và phát triển, Chùa Cao Dân vừa làm nhiệm vụ giữ đạo, vừa làm tốt nhiệm vụ của người công dân yêu nước, luôn gắn bó với dân tộc và sự lãnh đạo của Đảng, của cách mạng, và đã tạo được những thành quả rất đáng trân trọng. Đồng thời, không tách rời khối đại đoàn kết toàn dân tộc để tham gia vào sự nghiệp đấu tranh chống Pháp và Mỹ xâm lược, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Ngoài giá trị về lịch sử, chùa Cao Dân còn là một công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc. Đặc biệt, ngôi tháp Hữu Nhem là tác phẩm mỹ thuật độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Khmer.

Thành tựu

Được biết, Chùa Cao Dân được Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh vào năm 2007. Đến ngày 29/12/2017, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định xếp hạng di tích quốc gia. Đây là niềm vinh dự, tự hào của Ban Quản trị chùa nói riêng và của bà con đồng bào dân tộc Khmer cùng chính quyền và Nhân dân trong tỉnh Cà Mau nói chung.

Lễ Hội

Ở chùa Cao Dân, một số lễ hội cũng được diễn ra như:

– Tết Chol Chnam Thmay (lễ vào năm mới hay lễ chịu tuổi) là lễ hội mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer, kéo dài trong 3 ngày, năm nhuận kéo dài 4 ngày.

– Lễ Sene Dolta (lễ cúng ông bà): là lễ hội truyền thống trong năm, được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày 29/8 đến ngày 01/9 Âm lịch.

– Lễ Ok Om Bok (lễ cúng trăng hay đút cốm dẹp): để nhớ ơn vị thần có ảnh hưởng đến mùa màng, người dân lấy lúa nếp quết thành cốm dẹp cùng với các hoa màu khác cúng Mặt trăng để tỏ lòng biết ơn.

Tham khảo

• https://camautourism.vn/dia-diem/chua-cao-dan-11733.html
• http://btgcp.gov.vn/co-so-tho-tu-ton-giao-co-so-tho-tu-tin-nguong/chua-cao-dan-to-chuc-le-khanh-thanh-kiet-gioi-sayma-chanh-dien-postL4r2BZ4G.html
• https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_Cao_D%C3%A2n

Nguồn trích dẫn: https://chonthieng.com/