PHẬT GIÁO VIỆT NAM
Thiền sư Đại Điên
Sách Nghiên cứu về Thiển uyển tập anh của GS Lê Mạnh Thát (NXB TP.HCM, 1999) chép rằng: Đại Điên lại họ Nguyễn, quê xã Vịnh Phệ, huyện Tiên Phong, đất Quảng Oai – Sơn Tây, nay là huyện Ba Vì, Hà Nội.
Thiền sư Viên Chiếu (999 – 1090)
Sư họ Mai tên Trực, quê ở Phước Đường, Long Đàm , là con người anh bà Linh Thái hậu vợ vua Lý Thái Tông . Thuở nhỏ Sư rất thông minh và hiếu học, nghe ở chùa Mật Nghiêm trong bổn quận có vị trưởng lão giỏi về tướng số liền đến nhờ xem. Trưởng lão sem xong bảo: Ngươi có duyên với Phật pháp, nếu xuất gia sẽ là vị thiện Bồ tát, bằng không thì việc thọ yểu khó giữ.
Thiền sư Mãn Giác (1052 – 1096)
Mãn Giác Thiền sư (1052 – 1096) tên thật là Lý Trường, quê ở Lũng Chiền làng An Cách. Thân phụ là Hoài Tố làm chức Trung thơ Viên ngoại lang. Thiền sư là người học rộng hiểu sâu, ngay từ khi còn ít tuổi đã tinh thông tam giáo (Nho, Phật, Lão) do đó đã được dự tuyển vào triều đình. Vua Lý Nhân Tông vô cùng mến mộ nên đã ban hiệu là Hoài Tín.
Thiền sư Bổn Tịch (Bản Tịch) (?-1140)
Sư họ Nguyễn, trước tên Pháp Mật, quê làng Tây Kết, dòng dõi Nội cung Phụng đô úy Nguyễn Kha dưới triều Lê. Thuở nhỏ Sư đã có tư thái khác thường. Có một vị Tăng lạ khen: “Đứa bé này cốt tướng phi thường, nếu xuất gia ắt thành tựu giống pháp chân thật.”
Thiền sư Quảng Trí
Chùa Quán Đảnh, núi Không Lộ. Người Kinh sư, họ Nhan, anh của Hoàng phi Chương Phụng, đạo tháo cao khiết, không thích hoa lệ.
Thiền sư Ngộ Ấn
Chùa Long Ân, Ninh Sơn, phủ Ứng Thiên, người Từ Lý, làng Kim Bài, họ Đàm tên Khí. Mẹ là Cù Thị, lúc chưa lấy chồng, nhà ở bên cạnh rừng Mộ, thấy người bẫy chim đêm bà buồn bã nói: “Thà chịu chết làm lành, chứ không chịu sống làm ác”.
Thiền sư Không Lộ
Chùa Nghiêm Quang, Hải Thanh. Người Nghiêm quang, Hải Thanh, họ Dương. (Nay là chùa Keo (Thần Quang Tự), Vũ Thư, Thái Bình.
Thiền sư Thanh Nguyên
Đời thứ 41, tông Tào Động Thiền sư Thanh Nguyên hiệu Minh Nam, là người viết bài tựa cho sách Pháp Hoa Đề Cương của Thanh Đàm. Hai vị có lẽ cùng một bổn sư và một môn phái. Sau đây là bài kệ của Sư tán dương sách Pháp Hoa Đề
Thiền sư Hồng Ân và Trí Năng hạ mãnh hổ
Hiện chưa biết Thiền sư Hồng Ân thuộc phái thiền nào, trụ trì chùa nào, và hành trạng ra sao.
Cư sĩ Thông Sư (? – 1228)
Ốc Hương, An La. Người Ốc Hương, họ Đặng. Ban đầu Sư cùng Quách Thần Nghi, chùa Thắng Quang, thờ Thường Chiếu chùa Lục Tổ làm thầy.
Quốc sư Phù Vân (Đạo Viên hoặc Viên Chứng)
Thiền sư Đạo Viên (Viên Chứng) còn có hiệu là Phù Vân, được vua Trần Thái Tông tôn xưng là Quốc sư Trúc Lâm, là đệ tử của Thiền sư Hiện Quang, thuộc thế hệ thứ 15 của phái thiền Vô Ngôn Thông.
Quốc sư Đại Đăng
Thiền sư Đại Đăng là đệ tử của Quốc sư Phù Vân, hiện không có tài liệu nên chưa biết được về quê quán, hành trạng và tư tưởng của Sư. Theo Thánh đăng lục và Trần triều Thiền tông bản hạnh, Thiền sư Đại Đăng thuộc thế hệ thứ ba của phái thiền Yên Tử, nhưng sư cũng tiếp nhận truyền thừa của Thiền sư Thiên Phong – Nguyên Trường thuộc thế hệ 20 phái Thiền Lâm Tế (Trung Quốc).
